انتشار کتاب تحول مقابله با دزدی دریایی از منظر حقوق بین الملل: خانم زکیه تقی زاده
فهرست تفصیلی کتاب
بخش اول- «ابعاد مختلف دزدی دریایی از چشم انداز حقوق بین¬الملل» 24
گفتار اول- کلیات 25
بند اول- سابقهی تاریخی دزدی دریایی 25
بند دوم- تعریف دزدی دریایی از منظر حقوق بین¬الملل 28
1- چشم انداز تاریخی 28
2-تعریف دزدی دریایی از منظر معاهدات حقوق دریاها 32
3- عناصر مختلف جرم دزدی دریایی 33
الف) عنصر قانونی 33
ب) عنصر مادی 34
پ) عنصر معنوی 37
بند سوم- ماهیت و هدف ارتکاب دزدی دریایی 40
1- ماهیت دزدی دریایی 40
الف) جنایت نسل کشی و دزدی دریایی 40
ب) جنایت عليه بشريت و دزدی دریایی 41
پ) جنایت جنگی و دزدی دریایی 42
ت) جنایت علیه صلح و دزدی دریایی 43
ث) دزدی دریایی و راهزنی مسلحانه علیه کشتی¬ها در دریا 43
ج) دزدی دریایی به منزله¬ی یک جرم بین¬المللی مستقل 44
2- اهداف ارتکاب دزدی دریایی 45
الف) اهداف سنّتی 45
ب) اهداف جدید در سومالی و سایر مناطق 45
گفتار دوم- واکاوی فعالیت های دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 47
بند اول- وضعیت داخلی کشور سومالی 47
1- وضعیت جغرافیایی و سوق¬الجیشی سواحل سومالی و خلیج عدن 47
2-وضعیت اقتصادی کشور سومالی 48
3-وضعیت اجتماعی و حقوقی کشور سومالی 49
الف-قبیله¬ گرایی در سومالی 50
ب-مذهب در سومالی 50
پ-عضویت سومالی در سازمان های بین¬المللی 51
1) عضویت در معاهدات بین¬المللی مربوط به دزدی دریایی 52
2) عضویت در سازکارهای بین¬المللی حقوق بشر 52
ت- چالش های حقوق بشر و حقوق بشردوستانه در سومالی 52
4-وضعیت سیاسی سومالی 54
الف-وضعیت سیاسی سومالی قبل از تشکیل دولت انتقالی فدرال 54
ب-وضعیت سیاسی سومالی پس از تشکیل دولت انتقالی فدرال 54
بند دوم - توسعه و تأثیرات فعالیت های غیرقانونی دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 56
1-توسعه¬ی عملیات دزدی دریایی در منطقه¬ی شاخ آفریقا 57
الف- تحولات نوین در تجهیزات و رویه¬ی دزدان دریایی سومالی 59
ب- ترسیم گونه شناسی دزدان دریایی سومالی 62
2- تأثیرات و آسیب شناسی دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 63
الف-تأثیر دزدی دریایی بر امنیت دریانوردی 63
ب- تأثیر دزدی دریایی بر محیط زیست دریایی 64
پ- تأثیر دزدی دریایی بر اقتصاد جهانی 65
ت- تأثیر دزدی دریایی بر اقتصاد سومالی 67
ث) تأثیر دزدی دریایی بر دسترسی به کمک¬ های بشردوستانه¬ی جامعه¬ی بین¬المللی 67
3- دزدی دریایی و تروریسم بین¬المللی 69
4- ارتباط وضعیت داخلی سومالی با دزدی دریایی 71
گفتار سوم- اعمال صلاحیت قضایی بر دزدان دریایی سواحل سومالی و خلیج عدن 77
بند اول- شرایط اعمال صلاحیت بر دزدان دریایی 77
1- اعمال صلاحیت جهانی 77
الف- مقدمه ای بر دکترین صلاحیت جهانی 77
ب- اعمال دکترین صلاحیت جهانی 79
1) اعمال صلاحیت جهانی برای دستگیری دزدان دریایی 81
2) اعمال صلاحیت جهانی برای محاکمه¬ی دزدان دریایی 84
3) گزینه های حقوقی مطرح برای محاکمه¬ی دزدان دریایی 84
الف) محاکمه¬ی دزدان دریایی در دادگاه های کشور دستگیرکننده 85
ب) محاکمه¬ی دزدان دریایی در دادگاه¬های کشور ثالث 87
ب.1- اعراض از صلاحیت قضایی به نفع دولت ثالث، چالشی برای صلاحیت وستفالیایی 88
ب.2- مبانی مشروعیت انتقال صلاحیت قضایی به دولت ثالث 89
ب.3- ممانعت از استعمال لفظ «استرداد» در موافقتنامه های انتقال صلاحیت قضایی به دولت ثالث 91
پ) واگذاری محاکمهی دزدان دریایی به دولت سومالی 92
2-اعمال صلاحیت بین¬المللی برای محاکمه¬ی دزدان دریایی سومالی 93
بند دوم- مراجع بین¬المللی و صلاحیت جهانی 95
1-صلاحیت برخی از مراجع بین¬المللی برای رسیدگی به جرم دزدی دریایی 95
2- نقش شورای امنیت در اعمال صلاحیت جهانی در سواحل سومالی و خلیج عدن 97
3- واکاوی رویه¬ی قضایی کشورها در محاکمه¬ی دزدان دریایی 101
الف- رویه¬ی قضایی کشورهای منطقه در محاکمه¬ی دزدان دریایی 102
ب- رویه¬ی قضایی ایالات متحد آمریکا در محاکمه¬ی دزدان دریایی 104
پ-رویه¬ی قضایی سایر کشورها در محاکمه¬ی دزدان دریایی 107
گفتار چهارم- رعایت حقوق بین الملل بشر در اعمال صلاحیت بر دزدان دریایی 110
بند اول- ملاحظات حقوق بشری در اعمال صلاحیت بر دزدان دریایی 110
1-تأکید شورای امنیت بر رعایت حقوق بین الملل بشر دزدان دریایی 110
2- موانع و مشکلات حقوق بشری در مبارزه با دزدان دریایی 111
3- رعایت حقوق بشر در قبال دزدان دریایی طبق معاهدات حقوق بشری 113
الف- تضمینات دادرسی منصفانه 114
ب- منع شکنجه و رفتار غیر انسانی و توهین¬آمیز 116
پ- حق جبران خسارت مؤثر 118
4- حقوق بشر دزدان دریایی در رویه¬ی دیوان اروپایی حقوق بشر 119
بند دوم- ملاحظات حقوق بشردوستانه در اعمال صلاحیت بر دزدان دریایی 120
1-الزام دولت ها به رعایت حقوق بشردوستانه در قطعنامه های شورای امنیت 121
الف-دزدی دریایی و مخاصمه¬ی مسلحانه¬ی بین¬المللی 121
ب-دزدی دریایی و قابلیت اعمال کنوانسیون¬های چهارگانه¬ی ژنو 123
2- مشروعیت توسل به زور در قبال دزدان دریایی از منظر حقوق بین¬الملل 126
الف- توسل به زور در نگرش دیوان بین¬المللی حقوق دریاها 126
ب- معیارهای توسل به زور در عملیات دریایی علیه دزدان دریایی 128
بخش دوم-«تحول مقابله با دزدان دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن» 131
گفتار اول- تمهیدات قانوني برای مقابله با دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 131
بند اول- تمهیدات قانوني مورد تأکید شورای امنیت برای مقابله با دزدی دریایی 132
1- کنوانسیون ملل متحد راجع به حقوق دریاها 1982 132
2-کنوانسیون مقابله با اعمال غیر قانونی علیه امنیت دریانوردی 132
3- پروتکل2005 الحاقی به کنوانسیون ممانعت از اعمال غیرقانونی علیه امنیت دریانوردی 1988 136
4-کنوانسیون ملل متحد در مبارزه با جرایم سازمان یافتهی فراملی 137
5- قواعد رفتاری منطقه¬ای برای مقابله با دزدی دریایی و راهزنی مسلحانه 140
6- موافقت نامه های حضور مأموران رسمی در کشتی 143
بند دوم- سایر ابزارهای حقوقی ناظر به مقابله با دزدی دریایی 144
1-کنوانسیون بین¬المللی ایمنی جان اشخاص در دریا 145
الف- مقررات مربوط به سازکار شناسایی خودکار در کنوانسیون سولاس 145
ب- آیین نامه¬ی بین¬المللی امنیت کشتی ها و تسهیلات بندری 146
پ- سازکار ردیابی ماهواره ای 147
2-کنوانسیون بین¬المللی مقابله با گروگانگیری 147
3-کنوانسیون مبارزه با فساد 148
گفتار دوم- راهکارهای پیشگیری و مقابله با دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 150
بند اول- تقویت توانمندی های نظامی، حقوقی و سیاسی منطقه¬ی شاخ آفریقا 150
1- تقویت حضور نظامی مؤثر در منطقه 150
2- تقویت توانمندی های حقوقی- سیاسی منطقه 152
الف- حمایت مؤثر از نیروهای حافظ صلح اتحادیهی آفریقا 153
ب- افزایش ظرفیتهای حقوقی و قضایی منطقه 153
پ- توسعهی توافق های منطقهای 153
بند دوم- تقویت امنیت دریانوردی بین¬المللی 154
1-راهکارهای تقویت امنیت دریانوردی 155
الف- اقدامات پیشگیرانه جهت ممانعت از ورود دزدان دریایی به کشتی 155
1) آموزش و راهنمایی فرمانده، خدمه و مالکان کشتی در مورد اتخاذ تدابیر امنیتی 155
2) تجهیز کشتیهای تجاری به تسلیحات دفاعی و نظامی 155
3) مشکلات حمل تسلیحات روی عرشهی کشتی 156
ب- افزایش همکاریهای امنیتی در عرصهی دریایی 157
پ- راهکارهای تکنولوژی ایمنی دریایی 158
1) استفاده از فرستندههای رادیویی و سازکار ردیابی ماهوارهای 158
2) استفاده از ابزار صوتی با قدرت مخابرهی بالا 159
3) استفاده از سازکار شناسایی و ردیابی کشتیها با دامنه¬ی وسیع 159
بند سوم- تنظیم چارچوب حقوقی مناسب برای مقابله با دزدی دریایی 160
1- تقویت قانون گذاری بین¬المللی برای مقابله با دزدی دریایی 161
2- الزام دولتها به دستگیری، تعقیب و محاکمهی دزدان دریایی 163
بند چهارم- برقراری ثبات و بازسازی نهادهای مدنی در سومالی 163
1- احیای ثبات اقتصادی و بهبود وضعیت انسانی و معیشتی 164
الف- مساعدت در حل بحران حقوق بشری در سومالی 164
ب- افزایش بازدارندگی از جرم دزدی دریایی 165
پ- حفاظت از محیط زیست دریایی، مدیریت شیلات و حفظ حقوق ماهیگیری ملی کشور سومالی 165
2- برقراری ثبات سیاسی و بازسازی سومالی 166
الف- راهکارهای دستیابی به ثبات سیاسی و برقراری نظم و دموکراسی در سومالی 167
1) تقویت دولت مرکزی در سومالی 167
2) کنترل کلی و مؤثر جامعه بین¬المللی بر سومالی 168
3) تقویت گارد ساحلی سومالی 168
4) درگیر نمودن جامعهی مدنی سومالی و مجزا نمودن مجرمین از سایرین 169
5) برقراری حاکمیت قانون در سرزمین سومالی 169
6) تخریب پناهگاه دزدان دریایی در خشکی 170
7) بازسازی امنیت دریایی شرکای منطقهای 170
گفتار سوم- مسئولیت بین¬المللی دولت ها در مقابله با دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 171
بند اول- نظریه های مسئولیت بین المللی دولت ها و دزدی دریایی 171
1- نظریه های مسئولیت بین¬المللی دولت ها در قبال ارتکاب جرایم بین¬المللی در قلمرو سرزمینی 172
الف- مسئولیت دولت بر مبنای نظریه¬ی مشارکت در جرم 172
ب- مسئولیت دولت در قبال اغماض یا مسامحه نسبت به اعمال غیرقانونی واقع در قلمرو خود 173
پ- آگاهی دولت در خصوص اعمال غیرقانونی واقع در قلمرو سرزمینی آن 175
2- قابلیت اعمال نظریه های مسئولیت بین¬المللی در خصوص دزدی دریایی 177
بند دوم- مسئولیت بین¬المللی دولت سومالی در قبال اعمال دزدان دریایی 179
1- مسئولیت بین¬المللی دولت های ناتوان در حقوق بین¬الملل 179
الف- مفهوم «دولت ناتوان» در حقوق بین¬الملل 179
1) مفهوم دولت ناتوان در دیدگاه های حقوقی 179
2) تأثیرات ناتوانی دولت ها بر جامعه¬ی بین¬المللی 181
ب- اصول و مبانی مسئولیت بین¬المللی دولتهای ناتوان 182
1) مسئولیت بین¬المللی دولت های ناتوان و «طرح مسئولیت دولت ها» مصوب کمیسیون حقوق بین¬الملل 182
2) مسئولیت بین¬المللی دولت¬های ناتوان و مسئولیت اشخاص و مقامات رسمی آن 184
2- مسئولیت بین¬المللی دولت سومالی بر مبنای قواعد مسئولیت بین¬المللی 186
الف- دولت انتقالی سومالی و انطباق آن با شاخصه های دولتهای ناتوان 186
ب- مسئولیت بین¬المللی دولت سومالی در قبال اعمال مجرمانه¬ی دزدان دریایی 187
بند سوم- نقش شورای امنیت در به اجرا گذاشتن مسئولیت بین¬المللی دولت سومالی 188
گفتار چهارم- تحلیل عملکرد جامعه¬ی بین¬المللی در مقابله با بحران دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 193
بند اول- تحلیل عملکرد کشورها و سازمان¬های بین¬المللی در مقابله با دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 193
1- تحلیل عملکرد کشورها در مقابله با دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 194
الف- نقش دولت ایران در مقابله با دزدی دریایی 194
1) نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و دزدی دریایی 194
2) عملکرد دولت جمهوری اسلامی ایران در مقابله 196
ب- نقش سایر کشورها در مقابله 198
2- تحلیل عملکرد سازمان های بین¬المللی در مقابله با دزدی دریایی 200
الف- تحلیل عملکرد سازمان های بین¬المللی دریانوردی در مقابله با دزدی دریایی 200
1) سازمان بین¬المللی دریانوردی 200
2) دفتر بین¬المللی دریانوردی و مرکز گزارشات دزدی دریایی 203
ب- تحلیل عملکرد سایر سازمان های بین¬المللی و منطقه¬ای در مقابله با بحران سومالی 205
1) سازمان های بین¬المللی 205
الف) سازمان ملل متحد و ارگان های مربوطه 205
ب) پلیس بین¬الملل 207
پ) گروه تماس برای مقابله با دزدی دریایی در سواحل سومالی و خلیج عدن 209
ت) گروه عملياتى ائتلافى چند مليّتى 210
2) سازمان های منطقه¬ای 211
بند دوم- تحلیل قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد در مقابله با بحران دزدی دریایی و راهزنی مسلحانه در سواحل سومالی و خلیج عدن 212
1- توسعه¬ی دامنه¬ی قواعد حقوق بین¬الملل در ارتباط با دزدی دریایی توسط قطعنامه¬های شورای امنیت213
الف- ارتباط دزدی دریایی و راهزنی مسلحانه با صلح و امنیت بین¬المللی 213
ب- نقش شورای امنیت در توسعه¬ی قلمرو قواعد حقوق بین¬الملل در رابطه با مبارزه با دزدی دریایی و راهزنی مسحانه در دریا 214
2- محدودیت های حقوقی حاکم بر قطعنامه های شورای امنیت 217
الف- شرط رضایت دولت فدرال موقت سومالی 217
ب- صلاحیت زمانی و مکانی در قطعنامه های شورای امنیت در ارتباط با دزدی دریایی سومالی220
پ-محدودیت ناظر به عدم لطمه به حقوق دولت های ثالث 221
ت- نگرانی درخصوص تغییر حقوق بین¬الملل عرفی 221
"نتیجه گیری" 224
"پیشنهادها و راهکارهای مقابله با بحران" 234
«فهرست منابع» 239
+ نوشته شده در پنجشنبه بیست و پنجم خرداد ۱۳۹۱ ساعت 22:57 توسط یاسر ضیایی
|